Aurrekoazaroak 28an, Patricia Gomez, VSF Munduko Elikadura Justiziako
partaidea, Txomin Arestiko liburutegira gerturatu zen “Dame Veneno” kanpaina aurkezteko
asmoz. Gaur egungo elikadura industrialari buruz eta gure elikatze ohiturei buruz
hitz egin zuen. Azaldutako datuak nahiko arduratsuak dira eta gonbidatzen dute jatenarigaren
guzti horren jatorri eta osatzeariburuz ereflexio bat egiteari.
Prozesatutako elikagaien presentzia handitu egin da, mundo
mailan, %43,7ª 2000 eta 2013 artean. Egia esan, Estatu espainolean, gure eguneroko
elikagaien %70ª mota honetako produktuetan oinarritzen da.
Aurreko guztia, bihotzeko gaixotasunekin, diabetesa, minbizi
mota batzuekin eta gizentasunarekin erlazionatuta dago, Estatu espainoleko osasun
kostuaren %20ª suposatuz.
Era askotariko elikadura, hurbila eta sasoikoa, guztion eskura dagoela
pentsazitekeen, bainaez da horrela. VSF ikerketak agerian utzi du populazioaren
%44ak, bizimodu osasuntsu bat jarraitu ahal izateko, osasun aginteek zehazten dituzten
elikatze gomendioak jarraitzeko gutxienezko erosteko ahalmenik ez duela.
Guzti honi genero ikuspegia gehitzen badiogu, ikus dezakegu soldata
zein lan baldintzek negatiboki eragiten dutela emakumeen gan batez ere, trasbertsalkimaila
social guztietan. Zergati biologikoak aparte, osasun egoeran gizonezko eta
emakumezkoen arteko ezberdintasunak aipatzekoak dira, sozialki eraikitako ezberdintasunak
direla eta.
Azkenik, elikaduna mota honek kontsumitzaileen osasunean bakarrik
ez dute eragina, gizarte indigenetan eta urruneko ekosistematan ere, non
lurzoruak narriatu eta deforestatu egiten dira, monolaborantza eta pestizida eta fertilizante sintetikoetan oinarritutako
nakazaritza praktikatuz. Adibidez, badaude ikerketak agerian uzten dutela landare
moten galera, orain dela 100 urtetan ehundaka zeudenak eta gaur egun dozena kazen
batzen direnak.
Gaur egungo bizimoduak deskonexio bat eragin du persona eta
kontsumitzen ditugun produktuen artean. Kasu askotan beraien jatorria,
barietatea, sasoia, e.a., ezezagun dugu, eta honek suposa lezake kultura eta
elikatze tradizioaren galera.
Egoera hauxe izan da, zer egin dezakegu? Hasteko, ez dago gaizki
gaiari buruz erreflexio bat burutzea. VSF informeak hauxe lana errezten digu,
baina, prozesatutako elikagai gutxiago Joan gaitezke erosten, aldiz, hurbileko produktu gehio, sasoikoak eta
ekologikoak. Haurtzaroan garrantzi gehiago jarriz: gaur egun eskolako jantokietan
ekimen oso interesgarriak ari dira sortzen, adibidez “Gure platerra, gure
aukera”. Izan daiteke momentua iritsi izan guztion artean aldaketa bat bultzatzeko….
“Dame Veneno” txostena VSF webgunetik deskargatzea posible dugu,
bertsio integroan, labur bilduta eta dossier forman (denbora asko ez badugu!).
Badaude ere dokumental interesgarri batzuk elikadurar iburuz reflexio
bat egiteari bide ematen digutenak.:
“Nuestro
pan de cada día” (2008), de Nikolaus Geyhalter.
“Nosotros
alimentamos al mundo” (2005), de Erwin Wagenhofer
Eta gure seme alabekin erreflexionatzeko, liburu interesgarri batzuk
badaude:
“¡Qué
rico! Todo lo que hay que saber sobre la comida”, de Editorial Siruela.
“Aventuras
y desventuras de los alimentos que cambiaron el mundo”, de Editorial
Afindecuentos
